hp_kremuwka_789
Przy pomocy wpisów możesz zadać autorowi pytanie, pochwalić go, poprosić o pomoc, a
przede wszystkim utrzymywać z nimi bliższy kontakt. Pamiętaj o zachowaniu kultury,
jesteś gościem :) *Jeśli chcesz odpisać konkretnej osobie, użyj funkcji " Odpowiedz" - osoba ta dostanie powiadomienie* ×
KwIaTuCh
@malwrurzka @Carmen @Dolphinka [sorry wcaleniejestemsus ale n umiem twoich cyferek] mamy to! pierwsi żołnierze weszli
_Nelly.zapasowe
@KwIaTuCh @KwIaTuCh YESSS MAMY TOOOOO WOOOOOOO
mejzunia
@KwIaTuCh oke bierzemy bomby
V...e
Odczep się od Kremówki! Można jej nie lubić, ale hate page to już za dużo!
V...e
@wcaleniejestemsus6841919451983 okej zerknę
QoH
@.Carmen. "ona sama hejtuje więc sobie na to zaslużyła" to doslownie jedno z najglupszych take'ów jakie slyszalam w ostatnim czasie
...._
Może mi ktoś powiedzieć co tu się dzieje?
aestan
@wcaleniejestemsus6841919451983 rel
_Nelly.zapasowe
@.Fp_Muffiny. bo ona hejtuje i zablokowali przez to jedną użytkowniczkę
Samiec_Alfa
مقاله
بحث
خواندن
ویرایش
نمایش تاریخچه
ابزارها
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
<< اسفند >>
ش ی د س چ پ ج
۱ ۲ ۳ ۴
۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱
۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸
۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵
۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ ۳۰
۱۴۰۲ خورشیدی
۱۴۰۲ در تقویمهای دیگر
گاهشماری میلادی ۲٬۰۲۳ – ۲٬۰۲۴
هجری قمری ۱٬۴۴۴ – ۱٬۴۴۵
گاهشماری گرگوری 2023
MMXXIII
از تاریخ پیدایش رم ۲٬۷۷۶
گاهشماری ارمنی ۱٬۳۳۲
ԹՎ
گاهشماری بهائی ۱۷۹ – ۱۸۰
گاهشماری بربری ۲٬۹۷۳
گاهشماری بودایی ۲٬۵۶۷
گاهشماری برمهای ۱٬۳۸۵
گاهشماری رومی ۷٬۵۳۱ – ۷٬۵۳۲
گاهشماری مازندرانی ۱٬۵۳۴ – ۱٬۵۳۵
گاهشماری قبطی ۱٬۷۳۹ – ۱٬۷۴۰
گاهشماری اتیوپیایی ۲٬۰۱۵ – ۲٬۰۱۶
سال عبری ۵٬۷۸۳ – ۵٬۷۸۴
گاهشماری هندی
– ویکرم سموت ۲٬۰۷۸ – ۲٬۰۷۹
– ساکا سموت ۱٬۹۴۵ – ۱٬۹۴۶
– کالی یوگا ۵٬۱۲۴ – ۵٬۱۲۵
گاهشماری هولوسین ۱۲٬۰۲۳
گاهشماری کرهای ۴٬۳۵۶
گاهشماری خورشیدی تایلندی ۲٬۵۶۶
نبو
گاهشماری هجری خورشیدی[۱] بر پایهٔ گاهشماری جلالی با مبدأ گاهشماری هجری است. آغاز سال خورشیدی برابر است با نخستین روز بهار. گاهشماری هجری خورشیدی، اکنون در کشورهای ایران و افغانستان گاهشمار رسمی است. این گاهشماری در ایران با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، گاهشمار رسمی ایران اعلام شد. نام دوازده ماه تقویم خورشیدی در ایران، نامهای باستانی ساسانی امشاسپندان و دیگر ایزدان کیش زرتشتی است.[۲]
ایجاد و مبدأ گاهشماری
ایجاد
طراحان گاهشماری جلالی، گروهی ریاضیدان و اخترشناس بودند که نامدارترین آنها حکیم عمر خیام ریاضیدان و شاعر ایرانی بود. اینان به سفارش ملکشاه سلجوقی و با اصلاح گاهشماری یزدگردی به این گاهشمار نوین دست یافتند. گاهشماری جلالی با حفظ سرآغاز و طول سال با تغییر مبدأ، اسامی و طول ماهها در قالب گاهشماری هجری خورشیدی برجی درآمده و باز با تغییراتی در طول ماهها ضمن تنوع اسامی آنها، عنوان تقویم هجری خورشیدی پیدا کرد. [نیازمند منبع]
مبدأ گاهشماری
مبدأ گاهشماری هجری خورشیدی مانند گاهشماری هجری قمری، سال هجرت پیامبر اسلام در سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه میباشد. آغاز هجرت محمد از مکه روز دوشنبه (۱ ربیعالاول/ ۲۴ شهریور سال ۱ هجری) برابر با ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۱۶ سپتامبر ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) و ورود محمد به مدینه روز ۸ ربیعالاول همان سال میباشد. [نیازمند منبع]
ساختار
سرآغاز
سرآغاز گاهشماری هجری خورشیدی روز جمعه «۱ فروردین سال ۱ هجری خورشیدی» (۲۹ شعبان ۱ سال پیش از هجرت) برابر با ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۲۲ مارس ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) است.[۳] البته روز اول سال یک هجری خورشیدی (از ۱ فروردین تا ۲۴ شهریور) ۵ ماه و ۲۴ روز پیش از هجرت محمد (کمتر از یک سال) است.
سالها
هر سال در این گاهشماری از ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شدهاست و براساس گاهشماری جلالی سرآغاز آن اعتدال بهاری در نیمکرهٔ شمالی است. با این تفاوت که مبدأ آن هجری است.
این تقویم بر پایه سال اعتدالی خورشیدی برابر با ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز است.
سال کبیسه
در گاهشماری خورشیدی هر چهار سال و در سال چهارم تعداد روزهای سال از ۳۶۵ روز به ۳۶۶ روز تغییر میکند که به آن سال کبیسه میگویند. این تغییر به این دلیل است که این تقویم بر پایه سال اعتدالی خورشیدی برابر با ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز است، یک روز اضافی در سال چهارم برگرفته از مجموع اعداد اعشار از سهسال قبلی است. [نیازمند منبع]
فصلها
هر سال دارای ۴ فصل با نامهای بهار، تابستان، پاییز و زمستان است. بهترتیب بهار اولین فصل، تابستان دومین فصل، پاییز سومین فصل و زمستان آخرین فصل است.
ماهها
هر فصل ۳ ماه دارد. طول ماهها در نیمه اول سال ۳۱ روزه و در نیمه دوم سال ۳۰ روزه است با این تفاوت که ماه پایانی (اسفند) ۲۹ روزه است و تنها در سالهای کبیسه ۳۰ روز خواهد داشت.
طول ماههای این گاهشماری در طول تاریخ و در کشورهای مختلف متفاوت بودهاست، ولی از حدود سال ۱۳۴۸ در ایران و افغانستان طول ماهها یکسان بوده است.[۴]
ماههای هجری خورشیدی
ترتیب روزها نام تاریخهای میلادی[۵] فصل
فارسی
(ایران) فارسی[۶]
(افغانستان) پشتو[۷]
(افغانستان) هزارگی[۸]
(افغانستان) کردی ترکی
آذربایجانی
۱ ۳۱ فروردین حَمَل وری اورال خاکهلێوه آغلار-گۆلر ۲۱ مارس – ۲۰ آوریل
بهار
۲ ۳۱ اردیبهشت ثَور غویی اید گوڵان گۆلن ۲۱ آوریل – ۲۱ مه
۳ ۳۱ خرداد جَوزا غبرګولی بررید جۆزهردان قؽزاران ۲۲ مه – ۲۱ ژوئن
۴ ۳۱ تیر سَرَطان چنګاښ سرتایستو پووشپهڕ قوْرا بیشیرن ۲۲ ژوئن – ۲۲ ژوئیه تابستان
۵ ۳۱ مرداد اَسَد زمری چیله تایستو گهلاوێژ قۇیرۇق دوْغان ۲۳ ژوئیه – ۲۲ اوت
۶ ۳۱ شهریور سُنبُله وږی آخیر تایستو خهرمانان زۇمار ۲۳ اوت – ۲۲ سپتامبر
۷ ۳۰ مهر میزان تله تخم ریز ڕهزبهر خزل ۲۳ سپتامبر – ۲۲ اکتبر
پاییز
۸ ۳۰ آبان عَقرَب لړم برگ ریز خهزهڵوهر قؽروْو ۲۳ اکتبر – ۲۱ نوامبر
۹ ۳۰ آذر قَوس لیندی چیله زمستو سهرماوهز آذر ۲۲ نوامبر – ۲۱ دسامبر
۱۰ ۳۰ دی جَدْی مرغومی بامو بهفرانبار چیلله ۲۲ دسامبر – ۲۰ ژانویه زمستان
۱۱ ۳۰ بهمن دَلو سلواغه سیاه بار ڕێبهندان دوْندۇران ۲۱ ژانویه – ۱۹ فوریه
۱۲ ۲۹–۳۰[۹] اسفند حوت کب نجیر رهشهمه بایرام ۲۰ فوریه – ۲۰ مارس
هفتهها و روزها
هر ماه ۴ هفته و هر هفته ۷ روز با نامهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سهشنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه دارد. هر سال با ۱ فروردین اولین روز از اولین ماه فصل بهار آغاز میشود.
بلندترین روز سال در ۱ تیر و بلندترین شب سال در ۳۰ آذر (از غروب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب ۱ دی) رخ میدهد. به بلندترین شب سال یلدا میگویند.
تاریخچه
همچنین ببینید: تاریخ گاهشماری ایرانی و گاهشماری در ایران
گاهشماری هجری خورشیدی، تکاملیافته گاهشماری ایرانی در دوره اسلامی با مبدأ هجری است. گاهشماری ایرانی برگرفته از گاهشماری بابلی با سال ۱۲ماه سی روزه بوده که هر ۶سال یکبار ۱۳ماهه میشدهاست. همه اینگونه تقویمهای ۳۶۵روزه برگرفته از تقویم مصریاند. این تقویم در دوره هخامنشیان تغییراتی کرده و به صورت تقویم زرتشتی درآمد. در زمان اردشیر اول پادشاه ساسانی تقویم ایرانی متأثر از تقویم جولیانی به سال ۳۶۵روزه درآمد و به آخر سال ۵ روز اضافه شد و در دوره یزدگرد سوم هم تغییراتی کرد. پس از شکست ایرانیان و تسلط اعراب گاهشماری هجری قمری جایگزین تقویم خورشیدی ایرانی شد. اما به جهت ضرورت تعیین سال فصلی و مالی جهت زمان پرداخت مالیات کشاورزان، تقویم خورشیدی (ازجمله: گاهشماری خراجی) کاربرد داشت اما از مبدأ حقیقی آن گاه تا دوماه عقب میافتاد.[۱۰][۱۱]
در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری، گاهشماری جلالی که شکل کاملتر گاهشماری ایرانی بود ایجاد شد. این تقویم ضمن تغییراتی در قالب گاهشمار هجری خورشیدی (برجی) درآمده، در ۲ اسفند ۱۲۸۹ به عنوان گاهشماری مالی کشور رسمیت یافت. پس از آن با تغییراتی در عنوانهای ماهها و تعدیل آنها در قالب تقویم هجری خورشیدی، در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ تقویم رسمی ایران تغییر کرد و تقویم جدید اعلام شد در تقویم قدیم هر ماه ۳۰ روز بود و ۵ روز آخر سال جدا حساب میشد و مردم ۵ روز آخر سال را جشن میگرفتند و به آن پنجه (پنجه دزدیده)، پنجک، نوروز کوچک یا اندرگاه میگفتند در سال ۱۳۰۴ و همزمان با روی کار آمدن پهلوی ۵ روز آخر سال از تقویم ایران حذف شد و ۶ ماه اول سال ۳۱ روزه. ۵ ماه دوم سال ۳۰ روزه و ماه اسفند ۲۹ روز شد. تا قبل از آن تقویم هجری قمری کاربرد عمومی داشت.[۱۲]
گاهشماری هجری خورشیدی برجی
تصویری از جلد سالنامه برجی نجم الدوله اصفهانی
گاهشماری هجری خورشیدی را نخستین بار میرزا عبدالغفارخان نجمالدوله اصفهانی (معلم ریاضیات مدرسه دارالفنون) با توجه به گاهشماری جلالی استخراج کرد. گاهشماری جلالی به دستور ملکشاه سلجوقی، بر اساس گاهشماری یزدگردی با تطبیق دقیق آغاز سال با اعتدال ربیعی شکل گرفت. مبدأ آن روز ۱۰ رمضان ۴۷۱ هجری قمری، برابر با اول نوروز سال نخستین جلالی بود و طول ماههای آن مانند گاهشماری یزدگردی و اسامی آنها فارسی بودهاست.[۱۳]
نجمالدوله برای اولین بار عبارت ۱۲۶۴ هجری شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳–۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، گاهشماری را در ایران رایج کرد که برای اولین بار اساس آن شمسی و مبدأ آن هجرت محمد از مکّه به مدینه باشد. ماههای آن براساس اسامی عربی برجهای دوازدهگانه فلکی (حمل، ثور، جوزا … حوت) و طول آنها برمبنای توقف نسبی خورشید در بروج مذکور ۲۹ تا ۳۲روزه بود. گاهشماری که او نوشت، به گاهشماری هجری شمسی بُرجی معروف است. از آن پس تقویمهایی بر اساس گاهشماری هجری شمسی در ایران استخراج و چاپ میشد. اما ابتکار تغییر گاهشمار رسمی کشور از هجری قمری به هجری شمسی را نخستین بار میرزا عبدالحسین وحیدالملک شیبانی، نماینده دور دوم مجلس شورای ملی پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در ۳۱ فروردین ۱۲۸۹ در مجلس مطرح و قرار شد در طرح قانون محاسبات که در حال تدوین بود گنجانده شود.[۱۴] قانون محاسبات در ۲۱ آبان همان سال به تصویب مجلس رسید و ماده سوم آن مقرر میکرد: «مقیاس زمان بعد از این در محاسبات دولتی سالهای شمسی و ماههای شمسی (بروج) خواهدبود».[۱۵] در سال ۱۳۰۴ در پنجمین دوره مجلس شورای ملی قانون گاهشماری هجری شمسی به تصویب رسید.[۱۶][۱۷][۱۸]
ماههای گاهشمار هجری خورشیدی برجی، بین ۲۹ تا ۳۲روزه و طول ماهها در هر سال بستگی به توقف سالانه خورشید در هر برج متفاوت بودهاست. طول ماهها: حمل (۳۰ یا ۳۱روزه)، ثور (۳۱ یا ۳۲روزه)، جوزا (۳۱ یا ۳۲روزه)، سرطان (۳۱ یا ۳۲روزه)، اسد (۳۱ یا ۳۲روزه)، سنبله (۳۰ یا ۳۱روزه)، میزان (۳۰ یا ۳۱روزه)، عقرب (۲۹ یا ۳۰روزه)، قوس (۲۹ یا ۳۰روزه)، جدی (۲۹ یا ۳۰روزه)، دلو (۲۹ یا ۳۰روزه)، حوت (۲۹ یا ۳۰روزه).[۱۹]
استفاده
در ایران
مقالهٔ اصلی: گاهشماری رسمی ایران
تقویم هجری خورشیدی، بر اساس مبانی تقویم جلالی (ایجاد شده در ۴۷۱ هجری قمری) و پس از تغییراتی در تقویم جلالی در قالب تقویم هجری خورشیدی برجی در سال ۱۲۸۹ خورشیدی برای امور مالی کشور و سپس با تغییراتی در سال ۱۳۰۴ در قالب تقویم هجری شمسی بهعنوان گاهشماری رسمی کشور، رسمیت یافت.
به تدریج تا سالهای پایانی دوره قاجار، تقویم خورشیدی (برجی) جایگزین هجری قمری شد اما نامهای ماهها، نامهای بروج فلکی (حمل، ثور، جوزا …) بود. در ۲۱ دی ۱۳۰۳ بیش از چهل نماینده طرحی به مجلس دادند و خواهان آن شدند که از سال آینده، نامهای ایرانی برای ماهها به کار رود. در این طرح آمده بود: «ایرانیان با وجود داشتن بهترین تاریخ شمسی که معنی هر یک از آن ماهها کاملاً موافقت به مقتضیات فصل موجوده مملکت مینماید، متأسفانه به مرور ایام، قهراً یا به علل غیر معلوم دیگر، از صورت اصلی خارج و گاهی به اسامی بیتناسب حیوانات یا بروج آمیخته شدهاست».[۲۰] این طرح در قالب ماده واحدهای در مجلس شورای ملی تصویب شد و دولت را مکلف کرد که از آغاز نوروز ۱۳۰۴ سالهای شمسی از ماه فروردین شروع شود و به اسفند خاتمه یابد. کاربرد نام سالهای ترکی و بروج فلکی نیز کنار گذاشته شود.[۲۱]
بر اساس این قانون استفاده از گاهشماری خَتا و اویغور (گاهشماری دوازده حیوانی) منسوخ شد و گاهشماری هجری شمسی با مبدأ هجرت محمد از مکه به مدینه و با طول سال شمسی و با نام ماههای فارسی میانه مورد استفاده قرار گرفت. مبدأ این گاهشماری، اول فروردین سال اول هجرت محمد است؛ یعنی، ۱۱۹ روز پیش از مبدأ گاهشماری هجری قمری و ۱۷۹ روز پیش از هجرت. در عمل بین کبیسههای اعمال شده در این گاهشماری با گاهشماری جلالی اختلافهایی وجود دارد. آنزمان برای رفع چنین اختلافاتی در گاهشماری هجری شمسی، هیئت اصلاح تقویم تشکیل شده. این هیئت همان روش کلی کبیسهگیری گاهشماری میلادی گرگوری را پیشنهاد کرد و علاوه بر آن آرایه جدیدی برای تعدیل کبیسهگیری عرضه شد که هیچکدام به تصویب نرسید و مهمترین رکن یک تقویم واگذاشته شده و تعیین کبیسهها بلاتکلیف و به رصد نجومی سالانه تحویل سالها واگذار شد. امروزه روش سهل ممتنعی برای استخراج دورههایکبیسه در گاهشماری هجری شمسی ابداع شدهاست. طول ماههای آن در نیمه نخست سال ۳۱روزه و در نیمه دوم سال ۳۰روزه است که در سالهای غیر کبیسه ماه آخر ۲۹روزه است. سالهای عادی آن ۳۶۵روزه و هر چهار یا پنج سال یکبار کبیسهگیری ۳۶۶روزه میشود. تنها در یک وقفه زمانی بین ۲۴ اسفند ۱۳۵۴ تا ۵ شهریور ۱۳۵۷، تقویم شاهنشاهی تقویمی جدید با مبدأ تقریبی آغاز حکومت کوروش، فقط با مبدأ متفاوت (۱۱۸۰ سال افزوده) نسبت به تقویم هجری شمسی، بهجای آن تقویم رسمی ایران اعلام شده بود.[۲۲]
کبیسههای تقویم هجری شمسی از طریق قاعده نوروز تحویلی محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی را برای نصف النهار رسمی ایران تعیین میشود. طول جغرافیایی نصف النهار رسمی ایران ۵۲/۵ درجه شرقی است. در اینجا یکی از دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
اگر لحظه تحویل سال، بین بعد از ظهر سیصد و شصت و پنجمین و قبل از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و ششمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را عادی به حساب میآورند
اگر لحظه تحویل سال، در بعد از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و هفتمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را کبیسه به حساب میآورند.
در افغانستان
همچنین ببینید: گاهشماری در تاریخ افغانستان
در ۱۳۴۰ هجری قمری/ ۱۳۰۱ ش، در پی اصلاحاتی که اماناللهخان در جامعه افغانستان صورت داد و بر اساس یکی از نظامنامههایی که دولت او صادر کرد، گاهشماری رسمی افغانستان هجری شمسی شد و برای نام ماههای سال نامهای عربی برجهای فلکی که تا پیش از آن روی منطقةالبروج گذاشته میشد، در نظر گرفته شد. در سال ۱۳۳۷ خورشیدی مجلس ملی وقت افغانستان طول ماههای تعریف شده برای گاهشماری هجری خورشیدی ایران را ملاک قرار داد و آرایه طول ماههای سال در گاهشماری هجری شمسی افغانستان همانند گاهشماری هجری خورشیدی ایران تعیین شد. اما نام ماههای سال همچنان نام برجهای فلکی منطقه البروج باقی ماند. پیش از آن دورههای کبیسههای گاهشماری هجری خورشیدی افغانستان بر اساس ۸ کبیسه در هر ۳۳ سال، به ترتیب یک کبیسه ۵ ساله و ۷ کبیسه ۴ساله تثبیت گردیده بود و طول ماهها طبق توقف ظاهری خورشید در برجها بین ۲۹ تا ۳۲ روز محاسبه میشد.[۲۳] پیش از رسمی شدن این گاهشماری، از آن در جوامع شهری افغانستان در کنار گاهشماری هجری قمری و گاهشماری میلادی استفاده میشدهاست. اکنون تقویم رسمی ایران و افغانستان فقط با تفاوت اسامی ماهها از هر جهت گاهشماری یکسان به حساب میآیند.[۲۴]
گاهشماری کردی
مقالهٔ اصلی: گاهشماری کردی
گاهشماری هجری شمسی امالقری
مقالهٔ اصلی: تقویم امالقری
گاهشماری اُمالقُری، در اصل هجری قمری و گاهشماری رسمی کشور عربستان سعودی است که گاهشماری هجری شمسی ضمیمه آن است. این گاهشماری سال ۱۳۴۶ قمری آغاز شد و از سال ۱۴۰۰ قمری زیر نظر گروه نجومی استخراج میشد و از سال ۱۴۲۰ قمری، آغاز ماههای قمری آن براساس محاسبه نجومی تولد ماه (مقارنه ماه)، با توجه به غروب خورشید قبل از افول ماه، طبق موقعیت و افق کعبه در شهر مکه محاسبه میشود. در گاهشماری هجری شمسی ضمیمه آن، ماهها با عنوان عربی برجهای دوازدهگانه فلکی است.[۲۵]
در دیگر مکانها
در زمان حکومت اکبرشاه (حکومت: ۹۶۳ تا ۱۰۱۴ قمری)، سومین پادشاه امپراتوری بابری هند، در کنار دیگر گاهشماریهای مرسوم، گاهشماری فصلی که گونهای گاهشماری شمسی با مبدأ گاهشماری هجری بود. برخی مورخان در زمان او در کتب خود در کنار استفاده از گاهشماری هجری قمری، کلیه تاریخهای مورد نظر خود را، در محدوده زمانی ۸۵۰ تا ۹۸۴ هجری، با گاهشماری با مبدأ مرگ محمد نیز تاریخ گذاری کردهاند.[۲۶]
در ۱۳۰۷ هجری قمری/ ۱۸۸۹ میلادی، (۱۲۶۸ خورشیدی) غازی احمد مختار پاشا، صدراعظم و محقق ترک، گونهای از گاهشماری هجری شمسی را پیشنهاد نمود. ارکان این گاهشماری از نظر مبدأ و تطبیق نسبی آن با فصول، مانند گاهشماری هجری شمسی ایران است، با این تفاوت که در این گاهشماری پیشنهادی آرایه کبیسهها مانند گاهشماری میلادی گریگوری میباشد. این گاهشماری پیشنهادی در دوره معاصر نیز در کنار گاهشماریهای میلادی و مالی و هجری قمری، بر روی گاهشماریهای سالانه چاپ ترکیه ذکر میشود.[۲۷]
گاهشماری حیوانی نیز گاهشماری شمسی – قمری، به نوعی با مبدأ هجری بودهاست که پس از حمله مغول در ایران، افغانستان و بعضی سرزمینهای تحت تصرف آنها کاربرد داشت.[۲۸]
تطبیق گاهشماری هجری خورشیدی با میلادی
مقالهٔ اصلی: تطبیق گاهشماری هجری خورشیدی با میلادی
سالهای گاهشماری هجری خورشیدی از میلادی کمتر است و ۶۲۱ یا ۶۲۲ سال تفاضل دارد. چون هر دو تقویم خورشیدی هستند در روزها هماهنگی نسبی دارند و نوسانهای محدود در این هماهنگی در نتیجه تمایز شیوه کبیسهگیری در دو گاهشماری است و به تبع ماههای خورشید معمولاً با روزهای خاص میلادی آغاز میشود و در بعضی سالها نوسان محدودی دارد. در بیشتر سالها ماههای هجری خورشیدی با این روزهای میلادی آغاز میشود:
فروردین:——————> ۲۱ مارس
اردیبهشت:—————> ۲۱ آوریل
خرداد:———————> ۲۲ مه
تیر:————————> ۲۲ ژوئن
مرداد:———————> ۲۳ ژوئیه
شهریور:——————> ۲۳ اوت
مهر:————————> ۲۳ سپتامبر
آبان:————————> ۲۳ اکتبر
آذر:—————————> ۲۲ نوامبر
دی:————————> ۲۲ دسامبر
بهمن:———————> ۲۱ ژانویه
اسفند:———————> ۲۰ فوریه
جستارهای وابسته
گاهشماری جلالی
گاهشماری خورشیدی
گاهشماری در ایران
گاهشماری هجری قمری
گاهشماری میلادی
صحت تقویم خورشیدی
پانویسها و منابع
Samiec_Alfa
سیاستمدار و منتقد سیاسی-اقتصادی ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه بود. وی یکی از رهبران اصلی اعتراضات سالهای ۲۰۱۲–۲۰۱۱ در روسیه بود. ناوالنی پس از گذراندن دوره درمان مسمومیت با سمِ نُویچُک، در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ از آلمان به روسیه بازگشت و در فرودگاه دستگیر شد و به اتهام اختلاس به سه سال و نیم زندان محکوم شد. وی در دادگاه، اتهام اختلاس علیه خود را نادرست خواند و همه اتهامات را رد کرد.[۴] وی در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴ در زندانی در «مدار شمالگان» جان سپرد.[۵]
فعالیت سیاسی
ناوالنی در دادگاه، ۶ دسامبر ۲۰۱۱
عمده فعالیتهای سیاسی اجتماعی ناوالنی از سال ۲۰۰۹ آغاز شد. در سال ۲۰۱۰ در یک رایگیری اینترنتی که برای نامزدی شهرداری مسکو انجام شد، وی توانست ۴۵ درصد آراء را به خود اختصاص دهد.
در نوامبر ۲۰۱۰ گزارشی را در بلاگ خود، که «ژورنال زنده» نام دارد، منتشر کرد و طی آن مدعی شد که رؤسای شرکت ترانسنفت مبلغ ۴ میلیارد دلار در جریان احداث خط لوله شرق سیبری دزدیدهاند.
در دسامبر ۲۰۱۱ و در ماههای فوریه و مارس ۲۰۱۲ ناوالنی به همراه دیگر رهبران معترض، تظاهرات وسیعی در شهر مسکو علیه روند انتخابات و نامزدی پوتین در این انتخابات براه انداختند. وی همچنین همکار نزدیک پوتین یعنی ایگور شوالوف را متهم کرد که از شرکتهای متعلق به رومن آبراموویچ و آلیشر عثمانف مبلغ دهها میلیون دلار دریافت کردهاست.[۶][۷][۸]
پس از انتخاب پوتین مجدداً تظاهرات وسیعی را در میدان پوشکین به همراه دیگر ناراضیان برگزار کردند که باعث دستگیری و زندانی شدن ناوالنی بهمدت ۱۵ روز گردید. سازمان عفو بینالملل وی را «زندانی برای ابراز عقیده» نامگذاری کرد.[۹]
در ژوئیه ۲۰۱۳ برای انتخاب شهردار مسکو نامزد گردید ولی در مراسمی که در جلوی کاخ کرملین برگزار کرده بود، دستگیر و سپس آزاد گردید و رادیو و تلویزیون از تبلیغ ناوالنی جلوگیری کرد. در این رایگیری حدود ۲۷ درصد آراء را کسب کرد و شهردار مسکو که از طرفداران پوتین بود حدود ۵۱ درصد آراء را بهدستآورد.[۱۰]
در آوریل ۲۰۱۴ دادگاهی در مسکو ناوالنی را به اتهام اختلاس از یک شرکت سازنده وسائل آرایشی محاکمه و به حبس خانگی محکوم کرد تا در جریان محاکمه مسکو را ترک نکند. گفته میشد ممکنست دادگاه وی را به ۸ سال زندان و پرداخت جریمه نقدی محکوم کند.[۱۱]
دادستان مسکو در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۴ درخواست ده سال حبس یرای ناوالنی نمود ولی وی خود را در ارتباط با اختلاس بیگناه میدانست.[۱۲] روز سه شنبه ۳۰ دسامبر ۲۰۱۴ هزاران نفر در مسکو علیه رای دادگاه دست به تظاهرات زدند. ناوالنی درحالی که حصر خانگی را نادیده گرفته و قصد الحاق به تظاهر کنندگان را داشت توسط پلیس دستگیر گردید.[۱۳]
مسمومیت
وضعیت ناوالنی در پروازی در پنجشنبه ۲۰ اوت ۲۰۲۰ از سیبری به مسکو بهطور ناگهانی متشنج شد و فیلمهای ویدئویی نشان میدهند که وی با صدای بلند ناله میکند و خدمه در هنگام پرواز به سمت وی میآیند.[۱۴][۱۵][۱۶] پس از آن وی به کما میرود و هواپیما مجبور به فرود اضطراری میشود.[۱۷][۱۸] ناوالنی سپس در ۲۱ اوت از امسک به آلمان منتقل شد تا تحت مداوا قرار گیرد. به گفتهٔ مقاماتِ دولتِ آلمان، مسمومیتِ وی با سمِ نُویچُک صورت گرفته بود.[۱۹][۲۰]
بهبود و بازگشت به روسیه
وی پس از بهبود در آلمان، از تصمیمِ خود برای بازگشت به روسیه خبر داد.
بازداشت
آلکسی ناوالنی در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۱ به کشورش بازگشت و بلافاصله در بازرسی گذرنامه در فرودگاه بازداشت شد. مقامهای زندان فدرال روسیه نیز بازداشت وی را تأیید کردند.[۲۱]
کاخی برای پوتین
در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۱، یعنی یک روز بعد از بازگشت به روسیه و بازداشت ناوالنی در فرودگاه بینالمللی شرمتیوو، مستندِ کاخی برای پوتین منتشر شد. این فیلم مورد توجه علاقهمندان قرار گرفت. نیم ساعت بعد از انتشار، نیممیلیون نفر آن را تماشا کردند.[۲۲]
اعتصاب غذا در اعتراض به شکنجه
آلکسی ناوالنی چهارشنبه ۳۱ مارس ۲۰۲۱ اعلام کرد که در اعتراض به «شکنجه» و «عدم رسیدگی به مشکلات جسمیاش» اعتصاب غذا میکند.[۲۳] وی جمعه ۲۳ آوریل ۲۰۲۱ (سه اردیبهشت ۱۴۰۰) گفت که پس از دریافت مراقبتهای پزشکی و اخطار پزشکانش، به اعتصاب غذای خود پس از ۲۴ روز پایان میدهد چرا که ادامهٔ این اعتصاب میتواند جانش را به خطر اندازد.[۲۴]
مرگ
مقالهٔ اصلی: مرگ آلکسی ناوالنی
در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴، سازمان زندانهای روسیه گزارش داد که ناوالنی در حبس[۲۵] و ظاهراً بر اثر لخته شدن خون درگذشته است.[۲۶] سازمان زندانهای روسیه در منطقهٔ یامالو نِنِتس این کشور اعلام کرد که آلکسی ناوالنی در یک اردوگاه کیفری در خارپ در قطب شمال —که یکی از سختترین زندانهای روسیه بهشمار میرود— پس از هواخوری، «احساس ناخوشی» کرده و بلافاصله پس از آن «بیهوش» شده و اقداماتِ احیاء بر او بیاثر ماندهاست.[۲۷] او بههنگام مرگ، ۴۷ ساله[۲۸] و در حالِ سپری کردنِ ۱۹ سال حکمِ حبسِ خود بود.
مرگ وی واکنشهای بسیاری را برانگیخت. رهبران کشورهای غربی، دولت روسیه را مسئول مرگ ناوالنی دانستند.[۲۹][۳۰]
جوایز و افتخارات
شخصیت برجسته سال ۲۰۰۹ توسط مجله اقتصادی Vedomosti
عنوان World Fellows Program توسط دانشگاه ییل در سال ۲۰۱۰
قرارگرفتن در لیست «صد متفکر برجسته جهان» توسط فارن پالیسی Foreign Policy در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳.[۳۱]
لیست «صد شخصیت تأثیرگذار» توسط مجله تایم در ۲۰۱۲.
کتابشناسی
درگاه حقوق بشر
Michnik, Adam; Navalny, Alexei (2015). Диалоги [Dialogues] (به روسی). Novoye Izdatel'stvo. ISBN 978-5-98379-198-5. OCLC 1166734566.
یادداشتها
پیشتر با نام اتحاد خلق (۲۰۱۲–۲۰۱۴) و حزب پیشرفت (۲۰۱۴–۲۰۱۸) شناخته میشد.
دستگیر و سپس زندانی شد.
منابع
Aden, Mareike (5 September 2013). "Alexej Nawalny: Der dunkle Star" [Alexei Navalny: The Dark Star]. دی تسایت Online (به آلمانی). Archived from the original on 15 August 2023. Retrieved 26 October 2020.
"Alexei Navalny: Russia's vociferous Putin critic". بیبیسی نیوز. 21 April 2021. Archived from the original on 11 October 2023. Retrieved 3 October 2021.
"About Алексей Навальный". YouTube.
"حکم زندان الکسی ناوالنی به اجرا گذاشته میشود". بیبیسی فارسی. 2021-02-02. Retrieved 2021-02-02.
«سازمان زندانهای روسیه: الکسی ناوالنی، مخالف پوتین، در زندان درگذشت». بیبیسی فارسی. ۲۰۲۴-۰۲-۱۶. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۶.
Carl Schreck (مارس ۲۰۱۰). «Russia's Erin Brockovich: Taking On Corporate Greed». Time.
MATTHEW KAMINSKI. «The Man Vladimir Putin Fears Most». The Wall Street Journal. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴.
«Whistleblower accuses Putin's ally of corruption». Associated Press. مارس ۲۰۱۲. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۱۴.
«Amnesty Calls Navalny, Udaltsov 'Prisoners Of Conscience'». Radio Free Europe. مه ۲۰۱۲.
«Kremlin critic Alexei Navalny has strong showing in Moscow mayoral race, despite loss». سپتامبر ۲۰۱۳.
«Russian opposition leader Alexei Navalny under house arrest». euronews. ۲۵ آوریل ۲۰۱۴. بایگانیشده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۱۴.
«Jail Russian activist Alexei Navalny for 10 years – prosecutor».
Anna Nemtsova. «Alexei Navalny detained after breaking house arrest to join rally in Moscow». The Guardian.
"Alexei Navalny: Russian doctors agree to let Putin critic go to Germany". BBC News. 21 August 2020.
«Alexei Navalny: Putin critic arrives in Germany for medical treatment» (به انگلیسی). ۲۰۲۰-۰۸-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۶.
"Alexei Navalny: Putin critic 'poisoned' after drinking cup of tea arrives in Germany for treatment". Sky News. 22 August 2020. Retrieved 22 August 2020.
«آلکسی ناوالنی، منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین، به اغما فرورفت».
«الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان روسیه 'مسموم شد'».
Emmott, Robin; Young, Sarah; Falconbridge, Guy; Marrow, Alexander; Antonov, Dmitry (15 October 2020). "EU, Britain sanction Russian officials over Navalny poisoning". Edited by Andrew Cawthorne, Giles Elgood, William Maclean. Brussels: رویترز. Archived from the original on 15 August 2023. Retrieved 25 January 2021.
"U.S. , EU Sanction Russia Over Navalny Poisoning". The Moscow Times. 2 March 2021. Archived from the original on 2 March 2021. Retrieved 2 March 2021.
«آلکسی ناوالنی بلافاصله پس از بازگشت به روسیه در فرودگاه دستگیر شد». بیبیسی.
"Is this Putin's US$1.3 billion 'secret palace'? (آیا این کاخ مخفیانه پوتین به قیمت 1.3 میلیارد دلار است؟)" (به انگلیسی). South China Morning Post. 2021-01-20. Retrieved 2021-01-20.
«ناوالنی: در اعتراض به عدم رسیدگی پزشکی و شکنجه اعتصاب غذا میکنم». euronews. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۳.
«الکسی ناوالنی پس از ۲۴ روز با انتشار پیامی به اعتصاب غذای خود پایان داد». euronews. ۲۰۲۱-۰۴-۲۳. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۶.
Sullivan, Helen; Roth, Andrew (16 February 2024). "Russian activist and Putin critic Alexei Navalny dies in prison". گاردین. Archived from the original on 16 February 2024. Retrieved 16 February 2024.
"Адвокат Навального сообщил о последнем визите к нему". РБК (به روسی). 2024-02-16. Archived from the original on 16 February 2024. Retrieved 2024-02-16.
«آلکسی ناوالنی، منتقد سرسخت پوتین، در زندان درگذشت». دویچهوله فارسی. ۱۶ فوریه ۲۰۲۴. دریافتشده در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴.
Kirby, Paul (16 February 2024). "Russian opposition leader Navalny has died, prison service says". BBC. Archived from the original on 16 February 2024. Retrieved 16 February 2024.
«رهبران کشورهای غربی، دولت روسیه را مسئول مرگ ناوالنی دانستند». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۲-۱۶. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۶.
فردا، رادیو. «مرگ مخالف سرشناس پوتین؛ وزیر خارجه آمریکا: نشانه «ضعف و فساد» در سیستم روسیه است». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۶.
Vladislav Davidzon (2021-01-22). "Navalny Is All-In on Bringing Down Putinism" (به انگلیسی). فارن پالیسی. Retrieved 2024-02-16.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آلکسی ناوالنی موجود است.
وبگاه رسمی (به روسی)
مناصب احزاب سیاسی
حزب سیاسی جدید رهبر روسیهٔ آینده
۲۰۱۳–۲۰۲۴ بدون متصدی
نبو
نهاد ضدفساد
نبو
دریافتکنندگان جایزه ساخاروف
دادههای کتابخانهای ویرایش در ویکیداده
ردهها: آلکسی ناوالنیاعتراضات در روسیه ۲۰۱۲–۲۰۱۱اعتصاب غذاهاافراد روس اوکراینیتبارپروندههای دادگاه حقوق بشر اروپا مربوط به روسیهترورهای نافرجامحقوقدانان اهل روسیهدانشآموختگان دانشگاه دوستی ملل روسیهدرگذشتگان ۲۰۲۴ (میلادی)درگذشتگان در زندان اهل روسیهدریافتکنندگان جایزه ساخاروفزادگان ۱۹۷۶ (میلادی)زندانیان درگذشته در زندانهای روسیهزندانیان عقیدتی عفو بینالملل زندانیشده توسط روسیهستارگان اینترنت روسیهفعالان سیاسی اهل روسیهلیبرالهای اهل روسیهمخالفان اهل روسیهنهاد ضدفسادوبلاگنویسان اهل روسیه
این صفحه آخرینبار در ۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۲۰:۱۰ ویرایش شدهاست.
همهٔ نوشتهها تحت مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید.
ویکیپدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی بنیاد ویکیمدیا است.
KwIaTuCh
@Samiec_Alfa Duolingo mod