Żubr europejski[3], dawniej: żubr[4] (Bison bonasus) – gatunek łożyskowca z rodziny wołowatych, rzędu parzystokopytnych. W 2013 roku światowa liczebność gatunku wynosiła 5249 osobników, z czego 1623 przebywało w hodowlach zamkniętych, a 3626 żyło w wolnych i w półwolnych populacjach[5]. Według danych z 2013 roku w Polsce żyło 1377 żubrów, z czego większość (1138) w stadach wolnościowych (pięć populacji)[5], z końcem 2017 liczba ta wzrosła do 1873 osobników[6]. Prawie połowa polskiej wolnej populacji skupiona jest w Puszczy Białowieskiej[7], ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać można w Bieszczadach, Puszczy Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej, w rejonie Mirosławca i Drawska Pomorskiego w województwie zachodniopomorskim[8], a także w okolicy Trzcianki w województwie wielkopolskim[9].
Taksonomia
Żubr jest prawdopodobnie potomkiem krzyżówek powstałych w wyniku hybrydyzacji pomiędzy żubrem pierwotnym i turem.[10] Żubr został opisany naukowo przez Karola Linneusza jako Bos bonasus. Od XIX wieku[11] klasyfikowany jest w rodzaju Bison razem z północnoamerykańskim bizonem (Bison bison). Wyróżnia się podgatunki:
żubr nizinny[3] (Bison bonasus bonasus) – przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań wojennych i kłusownictwa do 1920 nie dotrwał żaden osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki osobnikom trzymanym w niewoli. żubr kaukaski[3] (górski) (Bison bonasus caucasicus) – mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Na górze Alous zostały zabite ostatnie trzy sztuki w 1927 roku. żubr karpacki[3] (węgierski) (Bison bonasus hungarorum) – żył na terenie południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790 lub w 1762 roku. Istnienie tego podgatunku nie jest jednak pewne, ponieważ został on opisany na podstawie fragmentu mózgoczaszki jednego dorosłego samca. Żubr Bison bonasus jest jedynym gatunkiem ze swojego rodzaju zasiedlającym Europę w okresie holocenu. We wcześniejszych okresach, począwszy od wczesnego plejstocenu, na tym terenie pojawiały się wymarłe obecnie formy, uznawane za odrębne gatunki, m.in. Bison priscus, B. schoetensacki B. voigtstedtensis i B. tamanensis. Przynajmniej część z nich należała do linii rozwojowej, z której wyłonił się dzisiejszy B. bonasus. Początkowo uważano, że jego bezpośrednim poprzednikiem był niewielki leśny gatunek B. schoetensacki, możliwe jednak, że gatunek powstał na skutek karłowacenia zasiedlającego zimne stepy żubra pierwotnego B. priscus[12].
Wygląd
Samiec Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie rogi skierowane do góry i zagięte do środka. Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści, która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa, na głowie, karku i kłębie występuje grzywa złożona z włosów ościstych.
Obserwuje się dymorfizm płciowy wyrażony rozmiarami ciała[14][7]:
Samce ich masa ciała wynosi średnio 700 kg, minimalnie 440 kg, a maksymalnie 920 kg, wysokość w kłębie ma średnio 172 cm, a maksymalnie 188 cm; Samice masa ciała wynosi średnio 420–460 kg, minimalnie 320 kg, a maksymalnie 640 kg, wysokość w kłębie ma średnio 152 cm. Ponadto cechą charakterystyczną byków jest znaczna dysproporcja między przednią a tylną częścią ciała[7]. Przód mają szeroki, masywny, z wyraźnym garbem, porośnięty długą, kudłatą grzywą, tył zaś stosunkowo mały i pokryty krótką sierścią
Samice dojrzewają płciowo w drugim lub trzecim roku życia, zazwyczaj rok później rodzą pierwsze młode. Samce osiągają dojrzałość w trzecim roku, ale uczestniczą w rozrodzie przeważnie pomiędzy siódmym a dwunastym rokiem życia[14].
Krowa ze ssącym mleko cielakiem Ruja u samic występuje najczęściej od sierpnia do października. W czasie jej trwania przez dwa do trzech dni samicy towarzyszy jeden samiec, odpędzający rywali[14]. Słabsze osobniki zazwyczaj ustępują, ale w wypadku konfrontacji samców o podobnej kondycji może dochodzić do walk, czasem poprzedzonych pokazem siły (łamanie młodych drzewek, tarzanie się, rozgrzebywanie ziemi kończynami)[7]. Urazy ponoszone przez samce w walkach mogą być śmiertelne. Ciąża trwa około dziewięciu miesięcy, średnio 264 dni. Przed porodem samica opuszcza stado i wraca do niego dopiero z kilkudniowym cielakiem. Rodzi zazwyczaj jedno cielę raz na dwa lata[14], a okres karmienia trwa co najmniej rok[7]. Młode po przyjściu na świat ważą od 16 do 35 kg[7].
Tryb życia jest typowy dla zwierząt żyjących na terenach otwartych, tzn. żubry tworzą stada, a samice włączają potomstwo do stada zaraz po porodzie. Na podstawie badań składu chemicznego kości z materiału kopalnego ustalono, że zwierzęta te zamieszkiwały na terenach otwartych, przejście do życia leśnego nastąpiło wskutek ocieplenia klimatu w holocenie i ekspansji lasów, a następnie ekspansji człowieka[13]
Zarówno samice z nowo narodzonymi młodymi, jak i samce w okresie rozrodczym mogą być agresywne w stosunku do człowieka
Paulinex3333x
Rada: nie rób takich quizów bo za chwile stracisz obserwujących albo będziesz chejtowany:) to tylko moje zdanie:)
SmiesznyMemiarz
Żubr europejski[3], dawniej: żubr[4] (Bison bonasus) – gatunek łożyskowca z rodziny wołowatych, rzędu parzystokopytnych. W 2013 roku światowa liczebność gatunku wynosiła 5249 osobników, z czego 1623 przebywało w hodowlach zamkniętych, a 3626 żyło w wolnych i w półwolnych populacjach[5]. Według danych z 2013 roku w Polsce żyło 1377 żubrów, z czego większość (1138) w stadach wolnościowych (pięć populacji)[5], z końcem 2017 liczba ta wzrosła do 1873 osobników[6]. Prawie połowa polskiej wolnej populacji skupiona jest w Puszczy Białowieskiej[7], ponadto dzikie żubry w Polsce spotkać można w Bieszczadach, Puszczy Knyszyńskiej, Puszczy Boreckiej, w rejonie Mirosławca i Drawska Pomorskiego w województwie zachodniopomorskim[8], a także w okolicy Trzcianki w województwie wielkopolskim[9].
Taksonomia
Żubr jest prawdopodobnie potomkiem krzyżówek powstałych w wyniku hybrydyzacji pomiędzy żubrem pierwotnym i turem.[10]
Żubr został opisany naukowo przez Karola Linneusza jako Bos bonasus. Od XIX wieku[11] klasyfikowany jest w rodzaju Bison razem z północnoamerykańskim bizonem (Bison bison). Wyróżnia się podgatunki:
żubr nizinny[3] (Bison bonasus bonasus) – przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań wojennych i kłusownictwa do 1920 nie dotrwał żaden osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki osobnikom trzymanym w niewoli.
żubr kaukaski[3] (górski) (Bison bonasus caucasicus) – mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Na górze Alous zostały zabite ostatnie trzy sztuki w 1927 roku.
żubr karpacki[3] (węgierski) (Bison bonasus hungarorum) – żył na terenie południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790 lub w 1762 roku. Istnienie tego podgatunku nie jest jednak pewne, ponieważ został on opisany na podstawie fragmentu mózgoczaszki jednego dorosłego samca.
Żubr Bison bonasus jest jedynym gatunkiem ze swojego rodzaju zasiedlającym Europę w okresie holocenu. We wcześniejszych okresach, począwszy od wczesnego plejstocenu, na tym terenie pojawiały się wymarłe obecnie formy, uznawane za odrębne gatunki, m.in. Bison priscus, B. schoetensacki B. voigtstedtensis i B. tamanensis. Przynajmniej część z nich należała do linii rozwojowej, z której wyłonił się dzisiejszy B. bonasus. Początkowo uważano, że jego bezpośrednim poprzednikiem był niewielki leśny gatunek B. schoetensacki, możliwe jednak, że gatunek powstał na skutek karłowacenia zasiedlającego zimne stepy żubra pierwotnego B. priscus[12].
Wygląd
Samiec
Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie rogi skierowane do góry i zagięte do środka. Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści, która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa, na głowie, karku i kłębie występuje grzywa złożona z włosów ościstych.
Obserwuje się dymorfizm płciowy wyrażony rozmiarami ciała[14][7]:
Samce
ich masa ciała wynosi średnio 700 kg, minimalnie 440 kg, a maksymalnie 920 kg, wysokość w kłębie ma średnio 172 cm, a maksymalnie 188 cm;
Samice
masa ciała wynosi średnio 420–460 kg, minimalnie 320 kg, a maksymalnie 640 kg, wysokość w kłębie ma średnio 152 cm.
Ponadto cechą charakterystyczną byków jest znaczna dysproporcja między przednią a tylną częścią ciała[7]. Przód mają szeroki, masywny, z wyraźnym garbem, porośnięty długą, kudłatą grzywą, tył zaś stosunkowo mały i pokryty krótką sierścią
Samice dojrzewają płciowo w drugim lub trzecim roku życia, zazwyczaj rok później rodzą pierwsze młode. Samce osiągają dojrzałość w trzecim roku, ale uczestniczą w rozrodzie przeważnie pomiędzy siódmym a dwunastym rokiem życia[14].
Krowa ze ssącym mleko cielakiem
Ruja u samic występuje najczęściej od sierpnia do października. W czasie jej trwania przez dwa do trzech dni samicy towarzyszy jeden samiec, odpędzający rywali[14]. Słabsze osobniki zazwyczaj ustępują, ale w wypadku konfrontacji samców o podobnej kondycji może dochodzić do walk, czasem poprzedzonych pokazem siły (łamanie młodych drzewek, tarzanie się, rozgrzebywanie ziemi kończynami)[7]. Urazy ponoszone przez samce w walkach mogą być śmiertelne. Ciąża trwa około dziewięciu miesięcy, średnio 264 dni. Przed porodem samica opuszcza stado i wraca do niego dopiero z kilkudniowym cielakiem. Rodzi zazwyczaj jedno cielę raz na dwa lata[14], a okres karmienia trwa co najmniej rok[7]. Młode po przyjściu na świat ważą od 16 do 35 kg[7].
Tryb życia jest typowy dla zwierząt żyjących na terenach otwartych, tzn. żubry tworzą stada, a samice włączają potomstwo do stada zaraz po porodzie. Na podstawie badań składu chemicznego kości z materiału kopalnego ustalono, że zwierzęta te zamieszkiwały na terenach otwartych, przejście do życia leśnego nastąpiło wskutek ocieplenia klimatu w holocenie i ekspansji lasów, a następnie ekspansji człowieka[13]
Zarówno samice z nowo narodzonymi młodymi, jak i samce w okresie rozrodczym mogą być agresywne w stosunku do człowieka
GurlWithDepression
• AUTOR@SmiesznyMemiarz dzięki za ciekawostki, przydadzą mi się.